Thủ tục xóa án tích

Xóa án tích là một trong những quy định thể hiện tính nhân văn của Nhà nước đối với những người đã bị kết án hình sự, giúp họ làm lại cuộc đời và hòa nhập với cộng đồng. Vậy xóa án tích là gì? Điều kiện xóa án tích được quy định như thế nào? thủ tục xóa án tích tại sở tư pháp ra sao? Xóa án tích cần những giấy tờ gì? Luật sư hình sự sẽ có những chia sẻ về vấn đề thủ tục xóa án tích trong bài viết dưới đây.

Nếu có những vướng mắc pháp lý cần được hỗ trợ, hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0965504269

thu-tuc-xoa-an-tich — *Ảnh minh họa: Thủ tục xóa án tích*

Án tích là gì?

Án tích là hậu quả pháp lý của việc phạm tội và là một trong những hình thức thực hiện trách nhiệm hình sự. Đây là đặc điểm xấu về nhân thân của người bị kết án nhưng không có tính vĩnh viễn. Án tích tồn tại trong quá trình người phạm tội bị kết án về một tội phạm cho đến khi được xóa án tích.

Nếu một người đã từng phạm tội, chưa được xóa án tích nhưng lại phạm tội mới thì khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi việc chưa xóa án tích là một trong những tình tiết tăng nặng tội phạm.

Xóa án tích là gì?

Thủ tục xóa án tích được quy định chương X của BLHS 2015. Theo đó, người bị kết án sau khi được xóa án tích sẽ được coi như chưa bị kết án. Trường hợp đặc biệt, người bị kết án do lỗi vô ý với tội ít nghiêm trọng; tội nghiêm trọng không bị coi là có án tích.

Để được xóa án tích, người mang án tích cần đáp ứng những điều kiện, và phải thực hiện thủ tục xóa án tích cần thiết theo quy định của pháp luật.

Điều kiện để được xóa án tích

Theo quy định, việc xóa án tích bao gồm:

Đương nhiên được xóa án tích;
Xóa án tích theo quyết định của tòa án;
Xóa án tích theo diện đặc biệt.

Theo đó, xóa án tích đối với mỗi trường hợp sẽ có những quy định khác nhau, áp dụng đối với mỗi đối tượng khác nhau. Chúng tôi tổng hợp và phân tích để bạn đọc dễ tiếp cận như sau:

Các trường hợp được đương nhiên xóa án tích

Đương nhiên được xóa án tích được áp dụng đối với người bị kết án không thuộc về các tội về:

An ninh quốc gia, các tội phá hoại hòa bình;
Chống loài người và tội phạm chiến tranh;
Đã chấp hành xong hình phạt chính; thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành bản án.

Nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo hoặc hết thời hiệu thi hành án, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây:

01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;
03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;
05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.

Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn nêu trên thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.

Xóa án tích theo quyết định của Tòa án

Căn cứ vào tính chất của tội phạm, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án mà Tòa án sẽ ra quyết định xóa án tích với tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia, các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh.

Người phạm tội sẽ được xóa án tích khi đáp ứng các điều kiện tương ứng với các tội danh có mức phạt tù như sau:

Đã bị phạt tù 03 năm mà không phạm tội mới trong thời hạn 03 năm kể từ khi chấp hành xong bản án hoặc kể từ khi hết thời hiệu thi hành bản án;
Đã bị phạt tù trên 03 năm đến 15 năm mà không phạm tội mới trong thời hạn 07 năm kể từ khi chấp hành xong bản án hoặc hết thời hiệu thi hành án;
Đã bị phạt tù 15 năm mà không phạm tội mới trong thời hạn 15 năm kể từ khi chấp hành xong bản án hoặc hết thời hiệu thi hành án.

Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là quản chế, cấm cư trú, tước một số quyền công dân mà thời hạn phải chấp hành dài hơn thời hạn nêu trên thì Tòa án quyết định việc xóa án tích từ khi người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.

Tòa án căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật, thái độ lao động của người bị kết án và thời hạn không thực hiện hành vi phạm tội mới để ban hành quyết định xóa án tích.

Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt

Trong trường hợp người bị kết án có những biểu hiện tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi người đó công tác hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, Tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đã bảo đảm được ít nhất một phần ba thời hạn.

Theo quy định tại Điều 73 Bộ luật hình sự 2015, cách tính thời hạn để xóa án tích như sau:

Thời hạn để đương nhiên xóa án tích và xóa án tích theo quyết định của tòa án căn cứ vào hình phạt chính đã tuyên.
Người bị kết án chưa được xóa án tích mà thực hiện hành vi phạm tội mới và bị Tòa án kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật thì thời hạn để xóa án tích cũ được tính lại kể từ ngày chấp hành xong hình phạt chính hoặc thời gian thử thách án treo của bản án mới hoặc từ ngày bản án mới hết thời hiệu thi hành.
Người bị kết án trong trường hợp phạm nhiều tội mà có tội thuộc trường hợp đương nhiên được xóa án tích, có tội thuộc trường hợp xóa án tích theo quyết định của Tòa án thì căn cứ vào quy định về thời hạn xóa án tích đối với các trường hợp xóa án tích theo quyết định của Tòa án, Tòa án quyết định việc xóa án tích đối với người đó.
Người được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại cũng được coi như đã chấp hành xong hình phạt.